برای شروع آموزش داستان طنز نوجوانان، به عنوان اولین نکته مهم باید اشاره کنیم که کمدی و طنز نمیتواند بهعنوان یک پیرنگ مستقل باشد، اما میتواند در کنار بقیهی پیرنگها به کار برود.
مثلا در انیمیشن فرار مرغها، پیرنگ، پیرنگ فرار است که در کنارش عناصر طنز هم وجود دارد. در این داستانها فضا شاد، پر از شوخی و اتفاقهای بامزه است.
انواع تکنیکهای نگارش داستان طنز نوجوان:
اغراق
اغراق یا بزرگنمایی به شیوهای گفته میشود که چیزی را آنقدر بزرگتر و شدیدتر از حد طبیعی نشان بدهیم که دیگر منطقی نباشد. همین خروج از منطق روایی ایجاد طنز میکند. مثلا در انیمیشن شرک، فیونا هنگام آواز خواندن با یک پرنده وارد رقابت میشود؛ فیونا میخواند، پرنده میخواند، فیونا میخواند، پرنده میخواند، ناگهان فیونا طوری بلند و با قدرت میخواند که پرنده از پس رقابت برنمیآید و میترکد!
این ترکیدن عجیب و اغراقشده است و ایجاد طنز در ادبیات کودک و نوجوان میکند.
کمدی موقعیت
در کمدی موقعیت، فرد در شرایط عجیب و متناقضی گیر میافتد و همین شرایط متناقض موقعیت را از شکل منطقی خارج میکند و به شکل طنز نزدیک میکند. مثلا مردی چاق تابلوی ورودی کلینیک را اشتباه میخواند و وارد کلینیک باروری و بارداری شود. همین موقعیتی ناشی از سوءتفاهم میسازد به ایجاد داستان طنز نوجوانان کمک میکند.
یا در قصههای مجید، مجید در حال اصلاح سبیلش است که تیغ از دستش رها میشود و در حوض میافتد، حالا مجید که نصف سبیلش را زده، مجبور است با همان نصف سبیل دیگر از خانه بیرون، و به سلمانی برود.
طنز تضاد و مقایسه
در این شکل از طنز داستان نوجوان، دو موضوع یا شی یا تصویر که با هم نامناسب هستند در مقام مقایسه با هم قرار میگیرند.
مثلا چارلی چاپلین برای مردی که چندبرابر او هیکل و قدرت دارد شاخ و شانه میکشد!
یا این لطیفه که مورچه و فیلی از هم جدا میشوند و مورچه ادعا میکند از فیل باردار است.
طنز تکرار
تکرار یک دیالوگ یا یک موقعیت، فضای طنز به وجود میآورد: شخصیت داستان بیحواس روی بخاری داغ مینشیند، چند لحظه بعد دوباره همان عمل را تکرار میکند.
در سریال پژمان، پژمان حین خوردن ساندویچ، بدون اینکه حواسش باشد چندین بار از وحید سس میخواهد.
طنز سوءتفاهم
این یکی از زیرمجموعههای طنز موقعیت به شمار میآید، اما چون بسیار پرتکرار است، بهطور جداگانه به آن پرداختهام. شخصیت یا شخصیتهایی در موقعیتی دچار سوءتفاهم شدهاند و دیالوگها پرایهام و کنایهآمیز میشوند.
پسر جوانی برای تعمیر آبگرمکن میآید و خانواده فکر میکنند این همان خواستگاری است که قرار بوده در همان ساعت بیاید.
کمدی شخصیت در داستان طنز نوجوانان
در این کمدیها ویژگیهای اخلاقی و رفتاری یک شخصیت ایجاد طنز میکنند. لفظ قلم صحبت کردن، شکمو، عجول، خسیس، شکاک، لافزن و… بودن میتوانند موقعیت طنز ایجاد کنند.
از جمله این طنز که میتواند به طنز موقعیت هم نزدیک شود، ورود شخصیت با لباس مبدل به جمعی است. مثلا یک دزد برای فرار از دست پلیس، لباس عروس میپوشد و وارد سالن مراسم میشود. در انیمیشن رابینهود، رابین هود لباس زنان کولی را میپوشد تا وارد کالسکه پرنس شود.
پارودی (نقیضه)
این شکل از طنز ارجاعی است به آثار مشهور جدی. مثلا در داستان شخصیتی داشته باشید که مانند رستم شاهنامه حرف بزند، یا در بخشی داستان از اشارهای طنزگونه شود به مونولوگ “بودن یا نبودن” هاملت.
پارودی اغلب به منظور استهزاء به کار میرود، اما بعضی اوقات هم صرفا هدف ایجاد طنز دارد.
در آخر، نکتهی مهم این است که در موقعیتهای مهم و جدی بحران بههیچوجه از طنز استفاده نکنید. یکی از بهترین جاهایی که میتوانید از تکنیک های داستان طنز نوجوان استفاده کنید درست بعد از بحران و رفع آن است. اینجا مخاطب تحت فشار بوده و یک موقعیت یا دیالوگ طنز میتواند به مخاطب احساس آسودگی و رهایی بدهد.